سیره تربیتی، تجلی آموزه‌های قرآن کریم در رفتار پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) است که مسیر هدایت و رشد را با فضل و رحمت الهی طی کرده و از این‌رو، در قرآن کریم به‌عنوان الگو و اسوه معرفی شده‌اند. سیره تربیتی می‌تواند چراغی فروزان و راهنمای عملی فراروی مربیان، والدین و دیگر علاقه‌مندان به تربیت در مسیر پرفراز و نشیب آن باشد و آنان را در دستیابی به اهداف عالی خود یاری رساند. این کتاب، سیره تربیتی پیامبر(ص) واهل‌بیت(ع) ایشان را بررسی و اصول، روش‌ها، شیوه‌ها، فنون و ابعاد تربیتی نهفته در سیره آنان را در حیطه تربیت کودک، تربیت اعتقادی، عبادی، اخلاقی، اجتماعی و تربیت علمی استخراج و تبیین کرده است.

قرآن کامل‌ترین کتاب برای تربیت انسان‌هاست و می‌توان به روش استنباطی عناصر اصلی یک نظام تربیتی یعنی مبانی، اهداف، اصول، مراحل، عوامل و موانع را استخراج کرد. این پژوهش با تمرکز بر عنصر روش‌های تربیتی در قرآن به بررسی چهار روشِ الگویی، تشویق، تنبیه و قصه‌گویی پرداخته است. در بررسی هر روش تلاش شده تا زوایای مختلف هر روش یعنی مفهوم شناسی، مبانی، ارکان، اصول و شیوه‌های اجرایی و آسیب‌ها توضیح داده شود و فهمی عمیق‌تر و وسیع‌تر از آنچه در منابع موجود آمده ارائه شود.

قرآن کریم کتاب تربیت است و معلم آن نیز خدای متعال و پیامبر‌اکرم (ص) هستند که به‌گفته خود پیامبر (ص) او به عنوان معلم برانگیخته شده است؛ «انّما بُعِثتُ مُعَلّّماً». در این کتاب از روش‌های مختلف تربیتی استفاده شده است که می‌تواند الگویی برای معلمان و مربیان در تربیت اسلامی باشد؛ چنان‌که به گفته قرآن، پیامبر برای مؤمنان اسوه و الگوی نیکوست؛ «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ…».

در حوزه تعلیم و تربیت، اتخاذ روش صحیح و نتیجه بخش، امری مهم و ضروری است. چرا که لغزش و اشتباه در انتخاب روش و بکارگیری آن، می تواند به گمراهی و نابودی متربی منتهی شود. بنابراین باید در پی شناخت و بکارگیری بهترین و کارآمدترین روش های تربیتی باشیم. و چه بهتر که در این خصوص به سراغ قرآن رفته، و این مهم را در پرتو آیات نورانی آن جستجو کنیم. در این کتاب، چهار روش: ۱. تذکر و یادآوری ۲. موعظه و نصحیت ۳. عبرت دهی ۴. امرو نهی، از منظر قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. دلیل اینکه این چهار مورد در کنار هم آمده اند، کارکرد مشترک یعنی جنبه هوشیار سازی و انگیزشی بودن آنهاست.