دانش «محکم و متشابه» دانشی است که از دل تأمّلات و تحقیقات قرآنی، حدیثی و کلامی پژوهشگران اسلامی، و به‌­طور عمده در حاشیه آیه 7 آل عمران، برآمده و درصدر مباحث علوم قرآنی نشسته است.

دانش «محکم و متشابه» دانشی است که از دل تأمّلات و تحقیقات قرآنی، حدیثی و کلامی پژوهشگران اسلامی، و به‌­طور عمده در حاشیه آیه 7 آل عمران، برآمده و درصدر مباحث علوم قرآنی نشسته است.

معناشناسی زبانی یکی از شاخه‌های مهم زبان‌شناسی است که از قرن بیستم به صورت مستقل مطرح شده است. این دانش به بررسی علمی معنا می‌پردازد و از این‌رو، «دانش معنا» نام گرفته است. اگر چه قدمت مباحث آن به دوره یونان می‌رسد و در میراث علمی مسلمانان و در علوم مختلف اسلامی مطرح بوده، اما تدوین و طرح این دانش در عصر جدید تفاوت‌های مهمی با دوران گذشته دارد. نظام‌مندی و روش‌مندی و ابتنا بر مبانی زبان‌شناختی خاص، چهره جدیدی به آن داده است. همچنین، این دانش تأثیر فراوانی در مطالعات دینی و فهم و بررسی متون دینی بر جای گذاشته است.

این کتاب در آمدی بر ارائه یک طرح کلی در اعتبار سنجی روایات تفسیری است . فصل اول با عنوان کلیات به بررسی مبادی تصوری این موضوع و طرح گونه های مختلف روایات تفسیری می پردازد . در فصل دوم ویژگی خاص روایات تفسیری مورد توجه قرار می گیرد وبا تقسیم روایت به دو بخش سند ومتن به تبیین معیارها و شرایط اعتبار در این دو بخش می پردازد . فصل سوم با باور تفاوت میزان کارایی معیارها و شرایط سنجش در گونه های مختلف روایات تفسیری آنها را به شش گونه تقسیم وبا ذکر نمونه هایی به بررسی این باور می پردازد .

بی‌تردید دانسته‌های پیشین و علایق مفسران متفاوت، و در تفسیر قرآن موثر است. این تاثیر اگر به تفسیر به‌رای و تحمیل بر قرآن نینجامد نه تنها اشکال ندارد، بلکه دخالت دادن برخی پیش‌دانسته‌ها در تفسیر ضروری است.

این کتاب وجوه روا و ناروای تاثیر پیش‌دانسته‌ها و علایق مفسر در تفسیر را، با لحاظ روش صحیح تفسیر قرآن، روشن ساخته و آسیب‌هایی را که ممکن است از این رهگذر متوجه مفسر شود شناسانده است.

عالم هستی بر بهترین شکلِ ممکن، آفریده شده و همواره بر بهترین حالتِ ممکن، تدبیر می‌شود. به این نظریه که «نظام أحسن» نام داده می‌شود، از دو زاویه می‌توان نگریست؛ نخست، در شرح و توصیف افعال باری تعالی و دوم، در پاسخ به مسئله شرّ. بر اساس این نظریه و با وجود ویژگی‌های خالق از جمله علم، حکمت و قدرت مطلق، آفرینش و تدبیر جهان بر أحسن وجوه است.

کتاب معجم مقاییس اللغه نوشته لغوی مشهور ابوالحسین احمد بن فارس بن زکریا (متوفای ۳۹۵ق) است. این کتای یکی از نفیس‌ترین و ارجمندترین تراث لغوی اسلام است که به گفته همگان تاکنون بدیلی نداشته است. عشق و علاقه و تبحر و اتقان سخن مؤلف کتاب در باب لغت به اندازه‌ای است که می‌توان او را امام‌اللّغویین نامید. وی علاوه بر این کتاب، دو کتاب لغت دیگر دارد به نام الصاحبی و المجمل. نزدیکی دوران حیات مؤلف به صدر اول و احاطه او بر لغت عرب این کتاب را در شمار یکی از منابع مهم لغت‌شناسی درآورده است.

در اثر حاضر مسأله امامت با خاستگاه ولایی توحیدی آن مورد تحقیق است. از این رو بحث مبنایی ولایت در قرآن به مثابه زیرساخت و پشتوانه مسأله امامت و در راستای تبیین جایگاه ولایت و شؤون ولایی، در بخش نخست مطرح شده و بخش دوم کتاب به بحث امامت به عنوان تجلی ولایت الهی در هدایت همه جانبه انسان و جامعه انسانی اختصاص یافته است. این بخش مسایل امامت را در دو بُعد‌ امامت عامه و امامت خاصه پی‌گیری نموده است.