تفسیر علمی یکی از مهمترین جریان‌های تفسیری است که در دوره معاصر به رغم مخالفت‌های جدی بارشدی فزاینده به بالندگی و شکوفایی رسیده است . اثر حاضر در پنج بخش به بررسی این جریان پرداخته است . در بررسی پیشینه آن ، نشان داده که شماری از مدافعان ادعایی به طور کلی به این گفتمان وارد نشده‌اند. در توصیف شرایط حاضر به معرفی مهمترین آثار تاثیر گذار در این زمینه پرداخته است و با تاکید بر برخی حوزه‌های کمتر کاویده ، کوشیده است تا مبانی این جریان تفسیری را از منظر طیفهای مختلف مفسرانِ آن شناسایی ، تحلیل و نقادی کند؛ قواعد تفسیری بایسته در این عرصه را از دیدگاه تفسیرپژوهان با ذکر نمونه بازنماید و در نهایت با تاکید بر پیامدهای مثبت این جریان تفسیری، کارکرد این روش تفسیری را در تبیین آیات قرآنی در قالب گونه‌‌های تفسیر علمی معرفی کند در عین حالی که از پیامدهای منفی آن بویژه در عرصه های فرامعرفتی غافل نبوده است .