انسان موجود تربيت پذيري است كه قابليتهاي نهفته اي دارد و استعدادهاي درونيش در جريان تربيت، به فعليت مي رسد. برخي امور همچون وراثت و محيط خانوادگي واجتماعي بر روند تربيت انسان، تأثيرگذار هستند.
تاريخ اسلام، هدايت كردن، ابتلائات انساني و اختيار انسان حاكي از تربيت پذير بودن انسان است؛ پس در صورت نبودن موانع و مساعدبودن شرايط وزمينه هاي مناسب، استعدادهاي دروني انسان مي تواند شكوفا گردد و به فعليت برسد.
انتخاب همسر، ازدواج، وراثت، هماهنگي والدين، جامعه و حكومت، از عوامل زمينه ساز تربيت به حساب مي آيد؛ زيرا انسان برخي از ويژگي هاي خويش رااز طريق وراثت از والدين، هنگام لقاح دريافت مي كند و برخي ديگر از ويژگي هايش را با تأثير پذيري از محيط خانواده و جامعه كسب مي نمايد.
در تاريخ افرادي وجود داشته اند كه به دليل قابليت هاي خاص دروني، وراثت و محيط، نقش مؤثري در تربيت و سرنوشت آن ها نداشته است؛ لذا مي توان گفت: وراثت و محيط در صورتي در تربيت انسان تأثير گذار هستند، كه شرايط منحصر به فرد و دروني شخص، نقش بازدارنده اي در پذيرش اين تأثيرات ايفا ننمايند.