این اثر دربردارنده فصل‌های پنجم، ششم و هفتم از بخش دوم مجموعه مکاتب تفسیری است که به مباحث ذیل می‌پردازد: فصل پنجم. بررسی و نقد مکتب تفسیری اجتهادی روایی: تفسیر القمی، تفسیر الطبری، تفسیر القرآن العظیم ابن‌کثیر و تفسیر الصافی فیض کاشانی؛ فصل ششم. بررسی و نقد مکتب تفسیری اجتهادی ادبی: الکشاف زمخشری، جوامع الجامع طبرسی و انوار التنزیل بیضاوی؛ فصل هفتم. بررسی و نقد مکتب تفسیری اجتهادی علمی: الجواهر طنطاوی، کشف الاسرار النورانیّه اسکندرانی و تفسیر القرآن سِرْ سید احمدخان هندی.